Krótka Historia Ukraińskiego Feminizmu

Historia feminizmu ukraińskiego to fascynująca opowieść o walce kobiet o prawa społeczne, polityczne i kulturalne w kraju o skomplikowanej historii politycznej i kulturowej. Feminizm ukraiński ewoluował w kontekście zaborów, walk narodowo-wyzwoleńczych, przemian społecznych i zmagań z patriarchalnymi normami społecznymi. Początki feminizmu ukraińskiego datowane są na XIX wiek, kiedy powstał ruch narodowo – wyzwoleńczy. W XIX wieku Ukraina była podzielona między imperia rosyjskie, austro-węgierskie i osmańskie. Ruchy narodowo-wyzwoleńcze kładły nacisk na tożsamość narodową, a rola kobiet była podporządkowana celom narodowym, co ograniczało przestrzeń na postulaty feministyczne. Na tamten moment kobiety z klasy średniej i wyższej angażowały się w działalność edukacyjną i dobroczynną. Przykładem może być Narodowy Ruch Kobiet Galicji, który działał w ramach Austro-Węgier. W tym kontekście historycznym warto zwrócić uwagę na postać Natalii Kobrynskiej, o której wspominają twórcy dzieła pt. „Krótka historia ukraińskiego feminizmu”.

Twórcy tego ciekawego komiksu pokusili się o przedstawienie wspomnianego zagadnienia w formie obrazowej. Jest to dosyć ciekawy eksperyment literacki, gdyż gatunek komiksu kojarzy nam się bardziej z historiami o superbohaterach. Jednak okazuje się, że graficzny sposób przedstawienia zjawiska feminizmu może bardzo głęboko dotrzeć do odbiorcy, który w krótkich, fragmentarycznych treściach odnajdzie sens całej publikacji. Zdecydowanie dzieje się to ze wspomnianą pozycją, która opiera się właśnie na specyficznej formie, ale także na rzetelnej i merytorycznej treści. Wydaje się także, że sensem stworzenia tego dzieła, nie jest tylko chęć przedstawienia historii ukraińskiego feminizmu, ale także pokazania, jakie stoją jeszcze przed nim wyzwania, nie tylko na arenie konkretnego kraju, ale także całego świata. Ukraina musi walczyć w tym aspekcie z patriarchalnymi normami społecznymi, gdyż tradycyjne role płciowe wciąż są silne w wielu jej regionach. Dalej pojawia się tu również problem przemocy domowej i handlu ludźmi  - one nadal wymagają skutecznych rozwiązań systemowych. Kolejną ważną sprawą w kontekście zjawiska feminizmu jawi się tutaj równość ekonomiczna. Kobiety wciąż zarabiają mniej od mężczyzn i mają ograniczony dostęp do wysokich stanowisk.

Może właściwie dziwić fakt, że autorem tego komiksu jest mężczyzna. W internecie możemy znaleźć wywiad z Mykolą Jabczenko, który mówi, że dzięki temu, że wychowywał się w „męskiej” rodzinie, po jakimś czasie zaczął zauważać problemy kobiet. Stał się na nie wrażliwy, zaczął być świadomy w jakiej żył wcześniej bańce, myśląc, że w społeczeństwie rola płci nie determinuje wartości, sposobów życia i funkcjonowania. Jednak obserwacje otoczenia pozwoliły mu na zauważenie prawdy o problemie nierówności, dyskryminacji, złego traktowania. To były główne powody pochylenia się na tą problematyką i stąd pomysł na stworzenie takiej nietypowej książki.

Jabczenko podszedł do tematu z szacunkiem, rzetelnością i zrozumieniem dla doświadczeń kobiet oraz innych osób marginalizowanych. Ważne jest, że autor zdaje sobie sprawę ze swojej pozycji społecznej i przywilejów, które wynikają z jego płci, oraz nie próbuje dominować w przestrzeni, która przede wszystkim dotyczy walki kobiet o ich prawa. Staje się on sojusznikiem w walce o równouprawnienie i wykorzystuje swoją pozycję, aby zwiększyć zasięg feministycznych idei. Nie mówi on za kobiety, ale oddaje im głos i przestrzeń do wypowiedzi.

Analizowany komiks o feminizmie jest przystępnym, wizualnie angażującym i edukacyjnym medium, które przybliża czytelnikom różne aspekty tego ruchu. Taki komiks stara się łączyć fakty historyczne, filozoficzne i współczesne problemy z narracyjną, emocjonującą fabułą. Pozycja ta ma zdecydowanie edukacyjną wartość, łączy formę notatek historycznych z ikonografiką, która mocno przemawia do wyobraźni czytelnika. Powieść graficzna autorstwa Jabczenki to nic innego jak świetne narzędzie edukacyjne dla młodzieży i dorosłych, uczące o feminizmie w przystępny, wizualnie atrakcyjny sposób.