Papa Zoglu

  Mamy początek nowego roku, czyli czas rozmaitych podsumowań ubiegłych 365 dni - m.in. na polu komiksu. I tu chciałabym wybrać nie tyleż najlepszą pozycję z 2022 roku, ale najbardziej zadziwiającą, zaskakującą i wymykającą się wszelkim schematom. I tu mój wybór pada na dzieło Simona Spruyta pt. „Papa Zoglu. Osobliwe peregrynacje krowiego księcia, czyli rozkwit i upadek miasta Gniezna”, które to ukazało się ostatniej jesieni nakładem Wydawnictwa Timof Comics. Zapytacie, dlaczego taki wybór...? Otóż z tych oto poniższych względów...

 To przedziwna, osadzona w quasi średniowiecznej rzeczywistości, baśń raczej dla dorosłych, aniżeli dzieci. Jej głównym bohaterem jest młody chłopiec - Zoglu, który w dniu swoich siódmych urodzin dowiaduje się od wychowującej go babki tego, iż jego matką jest... krowa (w dosłownym znaczeniu). Następnie, będąc tak naprawdę porzuconym przez babkę, Zoglu rozpoczyna swoją długą wędrówkę na zachód, chcąc odkryć swoją przeszłość, poznać krewnych, stać się dla kogoś ważnym. I podczas tej wędrówki przyjdzie przeżyć mu moc niezwykłych przygód, a na jego drodze staną zbójcy, przyjaciele, demony i dorosłość...

 Mamy tu absolutnie wszystko, co moglibyśmy uznać za przedziwne, abstrakcyjne, nie na swoim miejscu. Ot, wystarczy wspomnieć o narodzinach głównego bohatera, jego wyglądzie i przeznaczeniu, kolejno o mrocznym i zarazem baśniowym świecie tej historii, czy też wreszcie o samej konstrukcji tej opowieści, gdzie nic nie jest schematycznym, ale za to wszystko i zawsze zaskakującym. I tym samym można powiedzieć, że jest to swoisty chaos treści, znaczeń i obrazów, który jednakże potrafi nas bardzo zaintrygować...

 Opowieść tę możemy podzielić na dwie główne części. Pierwsza z nich stanowi swoiste wprowadzenie w losy głównego bohatera, ukazujące jego rodzinę, okoliczności przyjścia na świat i zniknięcie wraz z babką. Na drugą część składa  się zaś relacja o przygodach Zoglu, który podążając na zachód poszukuje swojej krowiej matki, przeżywa moc przygód, poznaje świat z Gnieznem na czele, jak i wreszcie uczy się życia. I tu absolutnie wszystko jest nietuzinkowe, oniryczne, czasami zabawne, ale niekiedy też i na swój sposób przerażające. Puentą jest finał - w dużej mierze zaskakujący i pozwalający na własną jego interpretację. 

 Strony tego komiksu wypełnia wiele literackich elementów, gdyż oto mamy tu bardzo pokaźną porcję komediowego absurdu, elementy pastiszu historycznej baśni, czy też choćby odwołania do współczesności - m.in. na polu przedstawienia codzienności życia mieszkańców tego świata. Do tego dochodzi symbolika scen i tekstów, w której również znajdziemy kolejne z odwołań do religii, sztuki, a nawet i polityki. I znów nie wszystko jest podane wprost, ale za to z zachętą do tego, byśmy sami odebrali tę relację w taki sposób, w jaki zechcemy. I to bardzo mi się podoba.

 Przedziwności wiele znajdziemy także w ilustracyjnej szacie tego tytułu, którą stworzył również Simon Spruyt. To niezwykle symboliczne, przypominające średniowieczne freski i rzeźby rysunki, które cechuje prosta kreska, odważne kadrowanie i przyjemna, bardzo zróżnicowana paleta kolorów. Całościowo na polu tych ilustracji jest spójnie, ciekawie i zarazem bardzo niecodziennie, gdyż nie przypominam sobie zbyt wielu komiksów, które znaczyłyby podobne ilustracje, jak ma to miejsce w przypadku tego tytułu.

Lektura tej pozycji jest intrygującą, wciągającą i niezwykle klimatyczną, aczkolwiek nie należy też ona do najłatwiejszych. Jak już bowiem wspominałam, znajdziemy tu wiele symbolów, ukrytych znaczeń i odważnych treści, które pozornie mogą wydawać się iście szalonymi, ale które zyskują sens po głębszym się nad nimi zastanowieniu. Dlatego też w mej ocenie jest to tytuł raczej dla dorosłego i lubującego się w ambitnej odsłonie komiksowej sztuki, odbiorcy.

Komiksowa opowieść „Papa Zoglu. Osobliwe peregrynacje krowiego księcia, czyli rozkwit i upadek miasta Gniezna”, to w mej ocenie najdziwniejsza propozycja w 2022 roku, jaką mogliśmy poznać w naszym kraju. Jednakże nie od dziś wiemy, że wszystko to, co inne, wyjątkowe i nie wpisujące się w schematy, najbardziej nas intryguje. I tak właśnie ma się rzecz z dziełem Simona Spruyta, do którego to poznania gorąco was zachęcam.