Fado Nocne Historie

  Gorący klimat lizbońskiej codzienności, rytm i melodia muzyki fado, a w tle erotyka, zbrodnia i czarny humor... - tak oto przedstawia się krajobraz niezwykle interesującej, komiksowej opowieści pt. "Fado. Nocne historie", której autorem jest Rui Pimentel. Pozycja ta ukazała się w naszym kraju nakładem Wydawnictwa Timof Comics, które zadbało w perfekcyjny sposób o to, byśmy sięgając po ten komiks mogli  nie tylko świetnie się bawić, ale i poczuć ducha portugalskiej, artystycznej bohemy...

 Jako słowo się rzekło, strony tej opowieści przenoszą nas do gorącej Lizbony, a dokładniej rzecz ujmując do świata zawodowych fadistów - wykonawców narodowej, portugalskiej muzyki. Oto bowiem umiera właśnie królowa śpiewu fado - Amália, której to miejsce pragnie zająć wielu jej następców. Kłopot w tym, że od pewnego czasu dochodzi do zagadkowych morderstw śpiewaków, którzy mogliby tego dokonać. Sprawą zajmuje się policyjny śledczy Alfredo Cortiço, który pod przykrywką młodego artysty (tak, potrafi on świetnie śpiewać) wkracza do świata małych klubów, artystów i ich rywalizacji...

 Niniejszą pozycję można określić mianem kryminalnej komedii z elementami obyczajowości w tle, aczkolwiek określenie to i tak nie odda w pełni kolorytu, złożoności i atrakcyjności tego tytułu. Owszem, mamy tu kryminalne śledztwo głównego bohatera, są rozmaite gafy i pomyłki, jak i nie brakuje namiętności, miłości i zazdrości.,., aczkolwiek jest jeszcze muzyka, nieco karykaturalne spojrzenie na kulturę Lizbony oraz zawiłości ludzkich losów. To wszystko, niczym w tyglu, miesza i łączy się ze sobą, oferując finalnie komiksową historię, która tyleż na sobą rozśmiesza do łez, co i porusza. I chyba można powiedzieć w tym względzie, że jest to jedno z najbardziej zaskakującej spojrzeń na Portugalię, jakie tylko było nam dane poznać...

 Scenariusz komiksu skupia się na prowadzonym incognito śledztwie głównego bohatera, który wkraczając w świat lizbońskich śpiewaków poznaje ich przedziwne osobowości, pragnienia i niespełnione ambicje, które mogą prowadzić do najbardziej okrutnych czynów. Oczywiście, chcąc nie chcąc Alfredo wdaje się w ich sprawy, co przyniesie mu tyleż przyjemnych, jak i trudnych chwil. I choć motywem przewodnim są morderstwa artystów, to od pierwszych chwil cała ta intryga przybiera mocno komediowe szaty, dzięki czemu jest ciekawie i zabawnie. To również inteligencja relacji, dbałość o szczegóły i drobiazgi oraz liczne zaskoczenia, które osiągają swoje apogeum w finałowych scenach. 

 Słodko-gorzki, a lepiej rzecz ujmując piękny i zarazem brzydki jest świat tej komiksowej opowieści. I uwaga ta dotyczy zarówno bohaterów tej historii, jak i obrazy lizbońskiej, artystycznej bohemy. Co do postaci, to mamy tu z jednej strony poczciwego policjanta i całą gamę na pozór kulturalnych, ale tak naprawdę odrażających śpiewaków i muzyków, którzy dla sławy i kariery zrobią dosłownie wszystko. Podobnie ma się rzecz z podanym nam tu obrazem Lizbony, w którym próżno szukać pięknych krajobrazów i klimatycznych zaułków, ale za to są przyciemnione kluby z alkoholem, erotyką i mroczną aurą w tle. I nie powiem, ten wycinek portugalskiej rzeczywistości ma w sobie coś piekielnie fascynującego...

 Powyższy efekt nie byłby możliwy do osiągnięcia bez znakomitej i klimatycznej szaty ilustracyjnej tego dzieła. Rui Pimentel stworzył tu bardzo specyficzne, pociągnięte dość surową kreską i na wskroś karykaturalne rysunki, co najdobitniej widać na polu kreacji twarzy bohaterów - wydłużonych, kanciastych, brzydkich. Do tego mamy dbałość o detale i szczegóły, dobre kadrowanie oraz przyjemną, nieco przytłumioną i oscylującą raczej wokół jasnych kolorów, paletę barw. I chyba też właśnie w tych ilustracjach widać w największym stopniu komediowy i groteskowy charakter tego komiksu, co zresztą ma swój wielki, specyficzny urok.

 Tak, jak Portugalia i Portugalczycy mogą być dumni z muzyki fado..., tak nie koniecznie z niniejszego dzieła Rui Pimentela. Otóż co by nie powiedzieć, ukazuje on tym komiksem ów muzyczną sztukę w bardzo karykaturalny sposób, naśmiewając się tyleż z samych twórców, co i powagi w odbiorze tej muzyki przez artystów i zwykłych ludzi. Na szczęście nam - mieszkańcom innych krajów, w niczym to nie przeszkadza, a wręcz czyni ów historię jest ciekawszą i bardziej intrygującą. Poza tym warto pamiętać, iż tylko głupiec nie potrafi śmiać się z samego siebie, a jak wiemy sztuka ambitnego komiksu - a do tej kategorii zalicza się ten tytuł, dla głupców nie jest.

 "Fado. Nocne historie" to intrygująca, niezwykle klimatyczna i przede wszystkim zaskakująca swoją fabularną wymową, komiksowa opowieść z wysokiej półki. To czarna, po części muzyczna, po części kryminalna, a z jeszcze innej strony obyczajowa komedia z portugalską specyfiką życia w tle. I naprawdę bardzo dobrze, przyjemnie i z wielkimi emocjami czyta się tę pozycję, bawiąc się przy tym wybornie. Ze swej strony polecam i zachęcam was do sięgnięcia po niniejsze dzieło Rui Pimentela.

Każdemu los zapisany…
…grabarz, alchemik, jurysta…
A mnie przypadło w udziale
Mieć głos i serce zbolałe…
…żyje we mnie fadista!

Lizbońskie ulice, wieczorne życie, bary i fado. Kojąca muzyka i śpiew. Przemoc i zbrodnia. Seks i komedia omyłek. To wszystko doskonale podane w opowieści o fado, która nie jest taką historią, jaką zakładasz biorąc ten komiks do ręki.
Rui Flunser Pimentel - scenarzysta i rysownik (Lizbona, 1951). W 1975 uzyskał dyplom architekta w Wyższej Szkole Technicznej w Zurychu. Poza pracą w zawodzie pracował również jako projektant graficzny, scenograf teatralny, komiksiarz, kinooperator, ilustrator, projektant wystaw, karykaturzysta. Od 1973 rysunki, karykatury i rysunki satyryczne publikował w kraju i zagranicą. Współpracował z pismem O Jornal od 1987 aż do jego końca, potem z Visão przy felietonach „Puro Veneno”. Miał wystawy indywidualne i zbiorowe na całym świecie. Wielokrotnie nagradzany nagrodami prasowymi. Jego prace trafiły do zbiorów Museum Karikatur & Cartoon w Bazylei (Szwajcaria) oraz Stiftung Haus der Geschichte des Bundesrepublik Deutschland w Bonn (Niemcy). Jego prace były częścią wystawy komiksu portugalskiego w 1979 w Belém (Lizbona), wystawy komiksu portugalskiego z lat 1940-1980 w 2000 w Lizbonie (Fundacja Gulbenkiana), czy też wystawy komiksu i ilustracji w 1998 w Muzeum Miasta Lizbona. Jest twórcą koncepcji wystawy „Rysunkowa Rewolucja: Rewolucja Goździków i komiks”, którą pokazywano w Coimbrze, Aveiro i Setúbalu, a także wystawy „Coimbra w komiksie” (2003). Publikował we współpracy z trzema innymi rysownikami w piśmie A Comuna de Paris (1975). To jego drugi opublikowany komiks (w szufladzie są jeszcze projekty, storyboardy i kilka gotowych opowieści komiksowych). Pierwszy był Camões w obrazkach, oparty na sztuce teatralnej Jorge Serrão pod tytułem Camões, poeta praktyczny, opublikowany w 1981.