Weź Się W Garść

Rok 2018 był niewątpliwie bardzo dobrym i udanym rokiem dla polskiego komiksu. Rokiem, w którym pojawiło się kilka intrygujących debiutów, jak i też kilka kolejnych świetnych odsłon twórczości uznanych i popularnych twórców. I wśród tych wszystkich komiksowych premier, szczególne miejsce zajmuje z pewnością niezwykle ciekawa, poruszająca i zaskakująca swoim charakterem powieść graficzna Anny Krztoń pt. "Weź się w garść", która ukazała się nakładem Wydawnictwa Kultura Gniewu. To komiks, o którym to bowiem możemy śmiało powiedzieć - niezwykły...

Anny Krztoń - autorka znana dotąd z krótkich i raczej nie oscylujących wokół komiksowego mainstreamowego nurtu form, stworzyła tym razem - w głównej mierze dzięki wsparciu w ramach Konkursu Stypendialnego Gildii pl., dzieło wielkie, ważne i niezwykle dojrzałe. Oto poznajemy losy trzech niezwykłych dziewczyn - Igi, Asi i Ani, które połączyła listowa korespondencja, a następnie szczera przyjaźń, a nawet coś więcej... To u ich boku odkrywamy niezwykły klimat i charakter Polski lat 90-tych i wraz z nimi przychodzi zmierzyć się nam z problemami, troskami i dramatami młodzieńczego życia. Pierwsze miłości, rozczarowania, kłopoty w domu i marzenia, które mimo wszystko nie tracą nic ze swojego blasku i piękna... Drugą stronę tworzą jednak także i wielkie dramaty, prowadzące do tragicznych wydarzeń...

Ten niezwykły, na swój sposób wpół autobiograficzny i wypełniony silnymi emocjami komiks, jest jak wielka i porywająca powieść. Powieść o życiu młodych ludzi sprzed lat, które z jednej strony było z pewnością prostszym, ale z drugiej też obdartym ze współczesnej wrażliwości, gdy oto każdy nastolatek był pozostawiony samemu sobie... Zawarte tu słowa i dopełniające je klimatyczne rysunki tworzą dzieło kompletne, poruszające i wymagające od czytelnika dużego zaangażowania, gdyż przejść zupełnie obojętnym wobec tej opowieści, nie jest możliwe... To historia napisana przez kobietę, opowiadająca o kobietach i też chyba przede wszystkim przeznaczona dla kobiecego odbiorcy, aczkolwiek tak naprawdę każdy z nas odnajdzie tu fascynującą narrację o trudnych i ważnych tematach...

O stronie fabularnej tej graficznej opowieści należy powiedzieć z pewnością tą, że jest intrygującą! Intrygująca tak za sprawą losów trzech głównych bohaterek, obserwowania ich życia, dojrzewania i dorastania na naszych oczach, a tym samym stawiania czoła coraz większym wymaganiom losu, jak i też podziwiania obrazu naszej polskiej rzeczywistości sprzed lat, która jawi się tu co najmniej ciekawie. Trzy młode dziewczyny, z których to jedna - Ania jest naszą narratorką, a dwie pozostałe głównymi postaciami tej pięknej historii. Historii, której być nie cechuje wielka dynamika, ale za to spokojne, ważne i mające sobą wiele do zaoferowania sceny z życia, które czasami nas śmieszą, innym razem zaskakują, a nierzadko też i smucą... Całość wieńczy zaś mocny finał, który łączy w całość dobre i złe emocje, ale też i pozostawia nas z pewną dozą niepewności co do tego, jak dale potoczą się losy naszych bohaterów...

Wiele dobrego trzeba powiedzieć o szacie ilustracyjnej tego blisko 250 stronicowego dzieła. To piękne wizualnie, niezwykle klimatyczne, pociągnięte lekką kreską i przy tym jakże szczegółowe rysunki w czarno-białych barwach, które z jednej strony cechuje pewna doza surowości, ale także i trudne do określenia ciepło emocji, jakie bije z tych kadrów. To również precyzyjna ekspozycja, lawirująca pomiędzy tradycyjnym układem obrazu i tekstu, a wyprowadzeniem dużych formatowo rysunków na główny plan. Wydaje się, że ta opowieść, jej tematyka i charakter sprawiają, że musiała ona właśnie wyglądać w dokładnie taki sposób, by w pełni nas sobą zaintrygować, przekonać do uwierzenia weń i obdarzyć tym, co w niej najważniejsze.

Opowieść ta daje nam sobą przyjemność, przednią czytelniczą zabawę, moc wrażeń i emocji..., ale jednocześnie też zwraca naszą uwagę na trudne i ważne problemy. Mam tu przede wszystkim na myśli najczarniejszą z bohaterek tego komiksu - depresję... Autorka ukazała tę chorobę z niezwykłą subtelnością, delikatnością i lekkością przekazu, nie umniejszając przy tym nic z ogromu bólu, szkody i traumy, jaką ona sobą niesie. Myślę, że dzięki temu też wielu czytelników zada sobie pytanie o to, czy depresja to tylko górnolotnie brzmiąca jednostka chorobowa, czy też coś, co istnieje lub istniało także i w ich życiu... A jeśli odpowiedź będzie twierdząca, to być może lektura tego dzieła w jakimś stopniu pomoże im pokonać tę straszną przypadłość... Obok depresji, poruszono tu także i inne ważne kwestie społeczne, m.in. na czele z homoseksualizmem, czy też przemocą w domu...

"Weź się w garść" to komiks dojrzały, niezwykle inteligentny i chyba też najbardziej prawdziwy w swym przekazie, jakim tylko może być literacki mariaż słów i rysunków. Do tego jest to opowieść przede wszystkim wielce interesująca, trzymająca nas w zaintrygowaniu do samego końca, a przy tym obdarzająca wielką porcją emocji... I tak, w jakimś sensie jego lektura stanowi dla nas swoistą terapię, którą to warto odbyć niezależnie od tego, czy poruszane tu problemy dotykają nas w bezpośredni, czy tylko pośredni sposób. Polecam - to jedna z najlepszych polskich komiksowych premier tego roku!

WEŹ DOROŚNIJ

Polska scena komiksowa komiksem obyczajowym stoi – tej prawdzie chyba nie zaprzeczy nikt, kto choć trochę orientuje się w temacie. Kiedy dokładnie dwie dekady temu Michał „Śledziu” Śledziński stworzył magazyn komiksowy „Produkt”, a co za tym idzie swoje opus magnum, jakim niewątpliwie jest „Osiedle Swoboda”, chyba nie wiedział, że wyznaczy tym trendy, które wciąż będą nie tylko popularne, ale i jakże znakomicie wykorzystywane. Przez ten czas, a w szczególności w ostatnich latach, namnożyło nam się rodzimych powieści graficznych, podejmujących życiową, często przy tym autobiograficzną tematykę, podchodząc do niej w sposób niespieszny i ascetyczny. I takie jest też dzieło Anny Krztoń, „Weź się w garść”, wyglądające jak wiele podobnych komiksów – sporo z nich zresztą zostało wydanych w ramach tej samej linii wydawniczej „Nowy Komiks Polski” Wydawnictwa Komiksowego. Ale czy to źle? Nie, bo ta autobiografia nie tylko wzoruje się na modnej wśród młodych komiksiarzy stylistyce, ale trzyma też poziom, do jakiego nas przyzwyczaiły ich prace. A co za tym idzie, nawet mimo braku oryginalności, całość broni się naprawdę znakomicie.

„Weź się w garść” to opowieść o nastolatce, która od życia (a tym bardziej znajomych) chce czegoś więcej, niż normalnie dostaje. Interesuje się mangą, lubi czytać fantastykę, słucha rocka, a jej rówieśnicy? Cóż, z nimi czas może spędzić na piwie i imprezach. Nie pogada o literaturze, nie znajdzie wspólnego języka na inne podobne tematy, dlatego rozpaczliwie pragnąc bliskości ludzi z pokrewnymi jej zainteresowaniami, koresponduje z różnymi dziewczynami. Dzięki nim odkrywa wiele ciekawych rzeczy, na różne sprawy zaczyna patrzeć inaczej… Ale to nie jedyne zmiany, jakie zachodzą w jej życiu. Dorasta, zmienia się, pojawiają się problemy miłosne i osobiste, szuka swojego miejsca, a los, jak dla każdego, tak i dla niej nie zamierza być zbyt łaskawym…

Jak wspominałem na wstępie, „Weź się w garść” to komiks, który formą i tematyką nie wyróżnia się niczym na tle podobnych pozycji z „Nowego Komiksu Polskiego”. Ta linia wydawnicza, czy jak kto woli seria, zaczęła się od kobiecego komiksu autobiograficznego „Totalnie nie nostalgia” i chociaż na przestrzeni lat w jej ramach pojawiło się wiele różnorodnych opowieści, w tym i fantastycznych, każda z nich i tak trzymała się blisko ziemi, codziennych spraw i człowieka jako takiego. Dzieło Anny Krztoń doskonale wpasowuje się w ten nurt. Fabularnie utrzymane w klimatach „Totalnie nie nostalgii” właśnie, „Osiedla Swobody” czy „Tam gdzie rosły mirabelki”, graficznie kojarzące się chociażby z pracami Macieja Pałki, trafia w gust czytelnika współczesnych polskich komiksów.

Ale, jak pisałem na wstępie, ważne jest to, że „Weź się w garść” to rzecz dobrze, wręcz świetnie wykonana. Idąca popularnymi ścieżkami, ale bez tego komiks by się nie sprzedał – tak, jak nie sprzedałyby się filmy czy książki. Krztoń niespiesznie opowiada nam o swoim życiu, o życiu nastolatki tak bliskim jednocześnie każdemu z nas. Wszyscy przecież chodziliśmy do szkoły, wszyscy mieliśmy problemy ze znajomymi i bliskimi, przeżywaliśmy miłosne troski, wzloty i upadki. Płakaliśmy ze szczęścia i z rozpaczy także. Autorka przypomina nam o tym w dobrym stylu, opowiadając jednocześnie sympatyczną historię o przyjaźni i ciekawy sposób odmalowując realia lat 90. XX wieku. Czas, który wspominam z sentymentem, bo sam przecież wtedy dorastałem. Co więcej sam czytałem te same i podobne rzeczy, co bohaterka komiksu, muzyki w tym stylu tym bardziej nie unikałem, a i niejedną scenę mógłbym określi mianem zaczerpniętej z życia mojego albo kogoś mi bliskiego.

Wszystko to sprawia, że „Weź się w garść” to powieść graficzna, która przypadnie do gustu wszystkim miłośnikom współczesnego polskiego komiksu (wiem, nadużywam tego hasła, ale ono najlepiej określa to, z czym mamy tu do czynienia, a zainteresowani tematem po jego usłyszeniu będą doskonale wiedzieli o co chodzi). A w szczególności tym, którzy dorastali w ostatniej dekadzie minionego stulecia. Poza tym to po prostu kawał dobrego komiksu, świetnie wydanego i w naprawdę znakomitej cenie (250-stronicowy tom w twardej oprawie dostajemy za niespełna 45zł – a to kwota okładkowa, więc w sklepach internetowych album znajdziecie taniej). I nawet jeśli do pięt nie dorasta takim dziełom o dojrzewaniu, jak choćby „Ghost World”, warto po niego sięgnąć.