Wersja dla osób niedowidzących
Paweł Warowny
-
Ufff... Tak najkrócej mogę określić moją reakcję kiedy przekręciłem ostatnią stronę opasłego abumu – Dawny komiks polski – tom 4 – Przygody Bezrobotnego Froncka. W zasadzie nie pamiętam kiedy ostatnio ulga była dominującym odczuciem po zakończeniu lektury jakiegokolwiek komiksu. Przygody Bezrobotnego Froncka solidnie mnie wymęczyły i wycisnęły wszystkie pokłady optymizmu, jakie zarezerwowałem dla tej pozycji.
Dawny komiks polski to seria Wydawnictwa Komiksowego, które natchnione misją przybliżenia czytelniom polskiego archetypu komiksu zdecydowało się opublikować przedruki starych pasków. Ponieważ określenie „stare paski komiksowe” nie jest dość precyzyjne warto podać konkrety. Przygody Bezrobotnego Froncka to zbiór pasków pierwotnie publikowanych w dzienniku 7 groszy, który ukazywał się od 21 maja 1932 roku, aż do 31 sierpnia 1939 r. Początkowo „filmy”, jak nazywano wtedy paski komiksowe służyły promocji dziennika, co było swoistą innowacją w polskiej prasie. Z czasem Froncek znalazł rzesze oddanych czytelników i stał się jednym z głównych kolumn dziennika.
Tytułowy bohater to bezrobotny mieszkaniec Górnego Śląska kombinujący na wszelkie sposoby, jak poprawić swoją sytuację, która ze względu na ówczesne standardy była bardzo nieciekawa. Już sama okładka komiksu oraz plakat promujący dziennik ukazują Froncka jako bardzo zaniedbanego mężczyznę. Dziura w bucie, porwane spodnie i goniący głównego bohatera stróż idealnie przedstawiają to, co znajduje się w całym zbiorczym komiksie. Froncek chwytając się różnych, często niezbyt rozsądnych zajęć próbuje zarobić kilka groszy. Niestety jego chęci połączone są z wrodzonym lenistwem i cwaniactwem przez co główny bohater niemal zawsze wpada w jakieś tarapaty.
Powodów, przez które lektura komiksu była dla mnie okropnie nudna i nużąca jest wiele. Na pierwszym miejscu stawiam wtórność historyjek i powtarzalność motywu – Froncek łapie się jakiegoś zajęcia, a po chwili wpada w kłopoty. Podczas czytania ponad czterystu stronnicowego komiksu motyw przewijał się tak często, że najzwyczajniej w świecie straciłem rachubę. Drugą ogromną wadą jest fakt, że z opowieścią o bezrobotnym Froncku bardzo okrutnie obszedł się czas. Rymowana narracja, jaką zastosowano do wszystkich pasków mogła być zabawna w czasach kiedy Froncek święcił premierę. Myślę, że negatywny wpływ na odbiór rymów ma też fakt, że wersja, która trafiła w moje ręce to tom zbiorczy. Tymczasem ówcześni czytelnicy dziennika 7 groszy dawkowali sobie tę poezję w małych porcjach. Duży wpływ na mój odbiór komiksu miało również to, że w paskach opisujących niedolę Froncka używano wielu niezrozumiałych dla mnie wyrażeń ze śląskiej gwary. Niestety taka forma narracji, zupełny brak dialogów oraz kulawe, koślawe i kulfoniaste rysunki sprawiają, że komiks jest bardzo trudny w odbiorze, a w efekcie okropnie nużący. Wyczerpałem wszelkie pokłady cierpliwości i mnóstwo wolnego czasu żeby dobrnąć do końca opasłego tomu. Prawdę mówiąc mniej więcej w połowie lektury zastanawiałem się, czy to co robię nie kwalifikuje się pod masochizm.
Jako kontrast do wszystkich wad, których jest po prostu mnóstwo stoi jedna zaleta, o której nie sposób nie wspomnieć. Jest to oczywiście wartość historyczna. Przygody Bezrobotnego Froncka to świetny materiał dla pasjonatów historii komiksu. Lektura albumu ukazała mi jak długą drogę przeszedł polski komiks od jego początków aż po dzisiejsze czasy. Nie byłbym jednak sobą gdybym nie dodał, że w sumie wystarczyło mi pierwszych czterdzieści kadrów żebym sobie uzmysłowił wszystkie różnice pomiędzy archaicznym komiksem o Froncku, a nowoczesnym powieściami graficznymi.
